การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2526

การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2526 นับเป็น การเลือกตั้งทั่วไปครั้งที่ 13 ของประเทศไทย การเลือกตั้งครั้งนี้ เกิดจากรัฐบาล โดย พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ นายกรัฐมนตรีได้ตราพระราชกฤษฎีกายุบสภา และพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้ทรงลงพระปรมาภิไธยในวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2526 โดยกำหนดให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ในวันที่ 18 เมษายน ปีเดียวกัน หรืออีก 1 เดือนต่อมา

การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2526

← พ.ศ. 2522 18 เมษายน พ.ศ. 2526 พ.ศ. 2529 →
← สภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 13 สภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 14 →
ทั้งหมด 324 ที่นั่งในรัฐสภาไทย ต้องการ 163 ที่นั่งจึงเป็นฝ่ายข้างมาก
ลงทะเบียน	24,224,470
ผู้ใช้สิทธิ	50.76%
First party Second party Third party   ผู้นำ หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ประมาณ อดิเรกสาร พิชัย รัตตกุล พรรค กิจสังคม ชาติไทย ประชาธิปัตย์ เขตของผู้นำ 4 พฤศจิกายน 2517 ส.ส.กรุงเทพมหานคร เขต 9 19 พฤศจิกายน 2517 ส.ส.สระบุรี 3 เมษายน 2525 ส.ส.กรุงเทพมหานคร เขต 4 เลือกตั้งล่าสุด 88 42 35 ที่นั่งที่ชนะ 92 73 56 ที่นั่งเปลี่ยน 4 31 21 คะแนนเสียง 7,103,177 6,315,568 4,144,414 % 26.8% 23.8% 15.6%   Fourth party Fifth party Sixth party   ไฟล์:พล เริงประเสริฐวิทย์.jpg ผู้นำ สมัคร สุนทรเวช พล เริงประเสริฐวิทย์ เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ พรรค ประชากรไทย สยามประชาธิปไตย ชาติประชาธิปไตย (พ.ศ. 2525) เขตของผู้นำ 9 มีนาคม 2522 ส.ส.กรุงเทพมหานคร เขต 1 22 เมษายน 2522 ส.ส.อุทัยธานี เขต 1 9 สิงหาคม 2525 ส.ส.ร้อยเอ็ด เขต 1 เลือกตั้งล่าสุด 32 29 ไม่ได้ลงเลือกตั้ง ที่นั่งที่ชนะ 36 18 15 ที่นั่งเปลี่ยน 4 11 15 คะแนนเสียง 2,395,795 839,915 2,137,780 % 9.03% 3.17% 8.06%
นายกรัฐมนตรีก่อนการเลือกตั้ง เปรม ติณสูลานนท์ อิสระ ว่าที่นายกรัฐมนตรี เปรม ติณสูลานนท์ อิสระ

สืบเนื่องจากการที่ ส.ส. และสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) ฝ่ายที่ทางกองทัพสนับสนุนมีความขัดแย้งกันกรณีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ฉบับ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 เพื่อไม่ให้มีการเลือกตั้งแบบรวมเขต รวมเบอร์

ผลการเลือกตั้ง

เนื่องจากบทเฉพาะกาลของ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 นั้นยังไม่สิ้นสุด ทำให้การลงสมัครรับเลือกตั้งในครั้งนี้ยังมีผู้สมัครอิสระที่ไม่สังกัดพรรคการเมืองอีกด้วย

ก • ค  ผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2526

พรรค		คะแนนเสียง	%	ที่นั่ง
	กิจสังคม	7,103,177	26.8	92 / 324
	ชาติไทย	6,315,568	23.8	73 / 324
	ประชาธิปัตย์	4,144,414	15.6	56 / 324
	ประชากรไทย	2,395,795	9.03	36 / 324
	อิสระ			24 / 324
	สยามประชาธิปไตย	839,915	3.17	18 / 324
	ชาติประชาธิปไตย	2,137,780	8.06	15 / 324
	ประชาไทย			4 / 324
	ก้าวหน้า			3 / 324
	สังคมประชาธิปไตย			2 / 324
	ประชาเสรี			1 / 324
คะแนนสมบูรณ์			100	324
คะแนนเสีย
ไม่ประสงค์ลงคะแนน
จำนวนผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้ง		12,295,339
จำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง		24,224,470
ที่มา: รัฐสภาสาร ปีที่ 31 ฉบับที่ 4 (เม.ย.2526)

จนเมื่อบทเฉพาะกาลสิ้นสุดลงในวันที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2526 ได้มี สส. เข้าสังกัดพรรคการเมืองทั้งสิ้น ดังนี้

พรรค		ที่นั่ง
	ชาติไทย	108 / 324
	กิจสังคม	101 / 324
	ประชาธิปัตย์	57 / 324
	ประชากรไทย	36 / 324
	ชาติประชาธิปไตย	15 / 324
	ก้าวหน้า	3 / 324
	สังคมประชาธิปไตย	2 / 324
	ประชาเสรี	1 / 324
	ปวงชนชาวไทย	1 / 324
รวมทั้งสิ้น		324

ภายหลังการเลือกตั้ง

ก่อนบทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนูญจะสิ้นสุด ผลการเลือกตั้งชัดเจนแล้วว่า พรรคกิจสังคม ที่มี หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช เป็นหัวหน้าพรรค จะทำหน้าที่จัดตั้งรัฐบาล และได้มีการร่วมจัดตั้งรัฐบาลกับ พรรคประชาธิปัตย์, พรรคประชากรไทย, และ พรรคชาติประชาธิปไตย ทว่าขณะเดียวกัน พรรคชาติไทย ที่มี พลตรีประมาณ อดิเรกสาร เป็นหัวหน้าพรรค ก็ได้ประกาศจัดตั้งรัฐบาลแข่งกับพรรคกิจสังคมเช่นเดียวกัน โดยจะร่วมกับพรรคเล็กทั้งหมด และในระหว่างนี้ สส.จาก พรรคประชาไทย และ พรรคสยามประชาธิปไตย ได้ตัดสินใจย้ายเข้ามาสังกัดพรรคชาติไทย ทำให้จำนวน สส. เพิ่มขึ้นมาอีก

เมื่อบทเฉพาะกาลสิ้นสุดลง มีการรวบรวมพรรคเล็กและ สส.ที่ไม่สังกัดพรรคเข้าพรรคต่างๆ ทำให้พรรคชาติไทยที่รวบรวม สส. ได้มากที่สุด จำนวน 108 คน ประกาศจัดตั้งรัฐบาลแข่งกับพรรคกิจสังคม ซึ่งขณะนั้นไม่มีพรรคใดได้เสียงเกินครึ่งหนึ่งของสภาผู้แทนราษฎร ที่มีทั้งหมด 324 เสียง ปรากฏว่า พรรคกิจสังคม, พรรคประชาธิปัตย์ และพรรคประชากรไทย ตกลงกันที่จะสนับสนุน พล.อ.เปรม เป็นนายกรัฐมนตรีต่อ ขณะที่พรรคชาติไทยรวมกันกับพรรคการเมืองอื่น ๆ เป็นฝ่ายค้าน ต่อมา พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี นับเป็นสมัยที่ 2 ในวันที่ 30 เมษายน ปีเดียวกัน การจัดตั้งคณะรัฐมนตรี คณะรัฐมนตรีประกอบด้วยรัฐมนตรีต่าง ๆ 44 คน นับเป็นคณะรัฐมนตรีคณะที่ 43 และได้เข้าทำการปฏิญาณตนหน้าพระพักตร์เพื่อเข้ารับตำแหน่งในวันที่ 9 พฤษภาคม ปีเดียวกัน

อ้างอิง

1. การเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2539. ศูนย์บริการข้อมูลและกฎหมาย สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. 1996. pp. 5–7.
2. "ประวัติพรรคประชาธิปัตย์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-01-15. สืบค้นเมื่อ 2012-06-28.
3. ยุบสภา ประกาศเลือกตั้งเร็วที่สุด การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ 3 พรรคการเมืองร่วมมือตั้งรับฐาล พล.อ.เปรมถูกเสนอชื่อให้เป็นนายกรัฐมนตรีอีกสมัยหนึ่ง หน้า 185, กาลานุกรมสยามประเทศไทย 2485-2554 โดย ชาญวิทย์ เกษตรศิริ ISBN 978-974-228-070-3